Заманауи косметика индустриясы бет-әлпетті жақсартуға және қартаюды тоқтатуға уәде беретін мыңдаған өнімдерді ұсынады. Алайда, косметиканың құрамындағы барлық ингредиенттер қауіпсіз емес. Кейбір компоненттер аллергия, тітіркенуді тудыру мүмкін немесе тіпті организмде жиналып, ұзақ уақытқа созылатын уытты әсер етуі мүмкін.
Косметикалық өнімдерде қолданылатын мынадай заттар токсикологтардың бақылауында:

1. Парабендер (Парабендер)
   Қаптамадағы атаулары: methylparaben, propylparaben, butylparaben, ethylparaben
   Функциясы: консерванттар – бактериялар мен саңырауқұлақтардың көбеюіне жол бермейді.
   Қаупі: эстрогендердің әсерін имитациялау арқылы гормоналды фонды бұзу қабілетіне күдік бар.
2. Фталаттар (Phthalates)
   Қаптамадағы атаулары: diethyl phthalate( DEP), dibutyl phthalate (DBP)
   Функциясы: өнімдерді жұмсартады және дәмді сақтайды.
   Қаупі: репродуктивті функцияның бұзылуымен байланысты, әсіресе жүкті әйелдер мен балалар үшін қауіпті болуы мүмкін.
3. Формальдегид және оның туындылары
   Қаптамадағы атаулар: formaldehyde, DMDM hydantoin, imidazolidinyl urea
   Функциясы: консерванттар – микробқа қарсы әсері бар.
   Қаупі: канцероген – аллергиялық реакциялар мен тітіркенуді тудыруы мүмкін.
4. Триклозан (Triclosan)
   Қолданылуы: антисептикалық сабындарда, дезодоранттарда, тіс пасталарында.
   Қаупі: эндокриндік жүйенің жұмысын бұзады, төзімді бактериялардың дамуына ықпал етуі мүмкін.
5. SLS және SLES (натрий лаурилсульфаты және натрий лауретсульфаты)
   Қаптамадағы атаулары: sodium lauryl sulfate, sodium laureth sulfate
   Функциясы: сусабындарды, душқа арналған гельдерді, тіс пасталарын көбіктендіреді.
   Қаупі: әсіресе ұзақ уақыт қолданғанда теріні және шырышты қабықты тітіркендіреді.
6. Минералды майлар (Petrolatum, Mineral oil)
   Функциясы: ылғалды ұстайтын кедергі түзеді.
   Қаупі: жеткілікті тазаланбаған жағдайда құрамында канцерогендер болуы мүмкін, тері тесіктерін бітейді.
7. Жасанды хош иістендіргіштер мен бояғыштар
   Белгіленуі: fragrance, parfum, CI (Color Index) сандармен бірге
   Қаупі: аллергиялық реакциялар, бас ауруларын, астма тудыруы мүмкін.
   Косметикалық өнім реттеушілер (ҚР-да Кеден одағының техникалық регламенті) тарапынан бақылауға жатады. Қолдану кезінде кез-келген уытты дген зат қауіпті емес екенін түсіну маңызды: бәрі дозаға, әсер ету жолдарына және қолдану жиілігіне байланысты.
   Тұтынушы өзін қалай қорғай алады?
8. Өнімнің құрамын INCI) тексеру – қауіпті компоненттері бар өнімдерден аулақ болу керек;
9. Сертификатталған брендтерді таңдау керек. Экосертификаттары (мысалы, COSMOS, ECOCERT) бар органикалық және табиғи косметиканы таңдаңыз;
10. Әр түрлі өнімдерді шамадан тыс қабаттастырудан аулақ болу — кумулятивті әсер етуі мүмкін.
11. Өнім туралы пікірлерді оқып-біліңіз. Кейде теріс реакцияларды басқа қолданушылардың тәжірибесінен көруге болады.
12. Иісі күшті өнімдерді таңдамаңыз. Өте күшті иіс жиі жағдайда синтетикалық хош иістендіргіштердің болуын білдіреді.
    Косметика кез-келген химиялық құралдар сияқты ұзақ уақыт қолданғанда қауіпсіз болуы керек. Бұл қауіпсіздікті қамтамасыз етуде токсикологиялық бағалау шешуші рөл атқарады. Қауіптерді түсіну және тұтынушының дұрыс таңдауы — организмге зиянды әсерді азайту жолындағы маңызды қадам.

Современная косметическая индустрия предлагает тысячи продуктов, обещающих улучшить внешний вид и замедлить старение. Однако не все ингредиенты в составе косметических средств безопасны. Некоторые компоненты могут вызывать аллергию, раздражения или даже накапливаться в организме, оказывая токсическое воздействие в долгосрочной перспективе.
Некоторые вещества, применяемые в косметических продуктах, находятся под пристальным вниманием токсикологов:

1. Парабены (Parabens)
   Названия на упаковке: methylparaben, propylparaben, butylparaben, ethylparaben
   Функция: Консерванты, предотвращают рост бактерий и грибков.
   Опасность: Подозреваются в способности нарушать гормональный фон, имитируя действие эстрогенов.
2. Фталаты (Phthalates)
   Названия на упаковке: diethyl phthalate (DEP), dibutyl phthalate (DBP)
   Функция: Смягчают продукты и фиксируют аромат.
   Опасность: Связаны с нарушением репродуктивной функции, могут быть особенно опасны для беременных и детей.
3. Формальдегид и его производные
   Названия на упаковке: formaldehyde, DMDM hydantoin, imidazolidinyl urea
   Функция: Консерванты, обладают антимикробным действием.
   Опасность: Канцероген, может вызывать аллергические реакции и раздражения.
4. Триклозан (Triclosan)
   Где используется: В антисептических мылах, дезодорантах, зубных пастах.
   Опасность: Нарушает работу эндокринной системы, может способствовать развитию устойчивых бактерий.
5. SLS и SLES (лаурилсульфат натрия и лауретсульфат натрия)
   Названия на упаковке: sodium lauryl sulfate, sodium laureth sulfate
   Функция: Пенообразователи в шампунях, гелях для душа, зубных пастах.
   Опасность: Раздражают кожу и слизистые, особенно при длительном использовании.
6. Минеральные масла (Petrolatum, Mineral oil)
   Функция: Создают барьер, удерживающий влагу.
   Опасность: При недостаточной очистке могут содержать канцерогены, закупоривают поры.
7. Искусственные отдушки и красители
   Обозначения: fragrance, parfum, CI (Color Index) с цифрами
   Опасность: Могут вызывать аллергические реакции, головные боли, астму.
   Косметическая продукция подлежит контролю со стороны регуляторов (в РК — Технический регламент Таможенного союза). Важно понимать, что не любое «токсичное» вещество опасно при использовании: всё зависит от дозы, пути воздействия и частоты применения.
   Как потребителю обезопасить себя?
8. Изучать состав (INCI) — избегать средств с потенциально опасными компонентами;
9. Выбирайте сертифицированные бренды. Обращайте внимание на органическую и натуральную косметику с эко-сертификатами (например, COSMOS, ECOCERT);
10. Избегать чрезмерного многослойного нанесения разных продуктов — возможен кумулятивный эффект.
11. Изучайте отзывы. Иногда негативные реакции можно предсказать по опыту других пользователей.
12. Избегайте продуктов с сильным запахом. Слишком насыщенный аромат часто говорит о содержании синтетических отдушек.
    Косметика, как и любые химические средства, должна быть безопасна при длительном применении. Токсикологическая оценка играет ключевую роль в обеспечении этой безопасности. Понимание потенциальных рисков и разумный выбор потребителя — важный шаг на пути к снижению вредного воздействия на организм. Информация с сайта hls.kz

Қазақстанда санитарлық қызметтің деректеріне сәйкес, жыл басынан бері ел бойынша 9000-нан астам жедел ішек инфекциясы (ЖІИ) тіркелді. Ауру жұқтырғандардың 72%-ы — 14 жасқа дейінгі балалар. Аптасына 500-ге жуық жаңа жағдай анықталуда.

ЖІИ-нің алдын алу – өз қолыңызда!

Өзіңіз бен жақындарыңызды қорғау үшін мына қарапайым ережелерді сақтаңыз:
– көшеден келген соң, тамақ ішер алдында және дәретханадан кейін қолды сабындап жуыңыз;
– тек қайнатылған немесе бөтелкедегі сапалы суды тұтыныңыз;
– жеміс-жидек пен көкөністі мұқият жуып, қайнаған сумен шаюды ұмытпаңыз;
– тек жақсы термиялық өңдеуден өткен тағамдарды жеңіз;
– жарамдылық мерзімі өткен немесе тоңазытқышта сақталмаған өнімдерді пайдаланбаңыз;
– дайын тағамды бөлме температурасында 2 сағаттан артық қалдырмаңыз;
– ас үйдің, ыдыс-аяқ пен кесу құралдарының тазалығын сақтаңыз, шикі және дайын өнімдерге арналған жеке пышақ пен тақтайша пайдаланыңыз;
– тағамды жәндіктер мен кеміргіштерден қорғалған жабық ыдыста сақтаңыз;
– үйдегі зиянкестерден дер кезінде арылыңыз;
– үй мен аула тазалығын қадағалаңыз;
– тек арнайы рұқсат етілген орындарда шомылыңыз, суға түскенде ауызға су кіргізбеңіз.

Есіңізде болсын: тазалық пен гигиенаны сақтау – жаз мезгілінде инфекциядан қорғанудың ең тиімді жолы.