Национальная программа «Стоп гепатит», приуроченная к Всемирному дню борьбы с гепатитом (19-28 июля)

 

Что нужно знать о вирусных гепатитах.

Вирус гепатита А распространяется при потреблении неинфицированным человеком пищевых продуктов или воды, загрязненных фекалиями инфицированного человека. Болезнь тесно связана с употреблением не безопасной воды или пищи, ненадлежащей санитарией и не соблюдением личной гигиены.

Возбудитель гепатита А-вирус,  поражает печень. Источником является больной человек. Симптомы: у больного ухудшается аппетит, появляются боли в правом подреберье, тошнота, изменяется характер стула, кал обесцвечивается, моча темнеет, белки глаз приобретают желтую окраску. Начало болезни напоминает грипп: повышается температура, насморк, ломота в теле. В этот период больной опасен для окружающих.

Вирус гепатита В, С передается  при контакте с кровью или жидкостями организма, зараженного лица, так же  вирусом иммунодефицита человека. Основные пути заражения: от матери к ребенку, через небезопасные инъекции и переливание крови, при не защищенном половом контакте.

Профилактика.

• Чаще мойте руки с мылом
• Держитесь подольше от мест скопления людей
• Не трогайте грязными руками глаза, нос, рот
• Сведите к минимуму тактильные контакты
• Носите медицинскую маску
• Не употребляйте в пищу сырые морепродукты и мясо
• Употребляйте безопасные продукты
• Используйте чистую воду
• Соблюдайте правила личной гигиены
• Проводите косметологические процедуры в специализированных учреждениях
• Практикуйте безопасный секс
• Избегайте контакта с биологическими жидкостями, кровью других людей
• Ведите здоровый образ жизни.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 26 желтоқсандағы       № 982 қаулысымен бекітілген Денсаулық сақтауды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының іс-шаралар жоспарын тиімді іске асыру шеңберінде Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының ұйымдастырушылық-әдістемелік басшылығымен 2021 жылғы 26 маусымда республика өңірлерінде Халықаралық нашақорлыққа және есірткінің заңсыз айналымына қарсы күрес күні және 2021 жылғы 1 маусым мен 1 шілде аралығында оған орайластырылған айлық атап өтіледі.

Дүниежүзілік есірткілер туралы баяндамаға сәйкес (2019 жыл) бүкіл әлемде 35 миллионнан астам адам есірткіге тәуелді және олардың саны өсіп, 7 адамның тек 1-еуі ғана ем алуда. Сонымен қатар, дамушы елдерде есірткіні тұтыну деңгейі дамыған елдерге қарағанда тезірек өсуде, ал тұтынушылардың көпшілігі жасөспірімдер мен жастардан тұрады.

         Бұл ретте СОVID-19 пандемиясы есірткінің таралу жолына да, есірткі тұтынушылардың мінез-құлқына да әсер етеді және есірткі заттарының заңсыз айналымына қарсы күресті айтарлықтай қиындатады. СОVID-19 пандемиясы кезінде бұл адамдардың көпшілігі қажетті медициналық және психологиялық көмекті жоғалтты, ал осы уақытта есірткі сатушылар өз өнімдерін сату үшін бүкіләлемдік желіні белсенді түрде игере бастады. Пандемия жағдайды ушықтырды. Шекаралардың жабылуы, рейстердің жойылуы және пандемияға байланысты басқа да шектеулер есірткіні жеткізудің дәстүрлі жолдарын бұзды. Олардың «қара нарықтағы» жетіспеушілігі адамдардың сапасы төмен және қауіпті есірткіні қолдана бастауына әкеледі, олардың бағасы өсуде. Бұл проблемалар 2021 жылғы наурызда Венада өткен және 1961 жылғы Есірткі құралдары туралы бірыңғай конвенцияның алпысыншы жылдығына және 1971 жылғы Психотроптық заттар туралы конвенцияның елу жылдығына арналған есірткі құралдары жөніндегі комиссияның 64-сессиясында айтылды. Пандемия салдары туралы бірлескен мәлімдеме қабылданды, онда есірткінің заңсыз айналымына қарсы күрес жеңілдетілмейтіні расталды.

         БҰҰ мәліметтері бойынша Қазақстан есірткіден өлім-жітім бойынша әлемнің 93 елінің арасында 33-ші орында тұр. Жыл сайын елімізде заңсыз айналымдағы 40 тоннаға дейін түрлі есірткі заттары алынады. Сонымен қатар, Қазақстандағы есірткі нарығының 40%-ға жуығы екі-үш жылда адамды өлтіретін психобелсенді заттарды қолға түсірді. Мамандар синтетикалық есірткіні тұтынушылар санының өсуіне, сондай-ақ оларды өткізу үшін интернеттің пайдаланылуы алаңдатады. БҰҰ-ның соңғы деректері бойынша әлемде 483 жаңа психобелсенді заттар, бұл ретте 60-қа жуығы Қазақстан аумағында және өңірдің шектес мемлекеттерінде тіркелген.

         «Қазақстан Республикасы халқының денсаулығы және денсаулық сақтау ұйымдарының 2019 жылғы қызметі» статистикалық жинағынын деректері бойынша халықтың психикаға белсенді әсер ететін заттарды пайдалануға байланысты психикасының бұзылулары мен мінез-құлқының бұзылуларымен жалпы аурушаңдығы тұтастай ел бойынша (оның ішінде балалар мен жасөспірімдер арасында) 100 000 адамға шаққанда 938,1,0 құрады, яғни абсолюттік санда 173672 адам тіркелген, 2018 жылы бұл көрсеткіш біршама төмен — 100 000 адамға шаққанда 881,3, яғни 161079 адам болды. 2019 жылы алғаш рет анықталған халықтың психикасының бұзылуынан және психобелсенді заттарды қолданумен байланысты мінез-құлқының бұзылуынан халықтың аурушаңдығы 100 000 адамға (15955 адам) шаққанда 86,2-ні құрады.

       Өскелең ұрпақ арасында психоактивті заттарды тұтынудың таралуы ерекше аландаушылық тудырады, өйткені балалар мен жасөспірімдердің есірткіге тәуелділігі ересектерде тәуелділіктің дамуына тұрақты негіз болады. Метамфетамин мен синтетикалық опиоидтардың артық мөлшерінен болатын өлім әлі де үлкен қиындық болып табылады. Нарықта бақыланатын химикаттар, бақыланатын заттарға балама прекурсорлар бар жаңа психоактивті заттар көбейіп келеді. Опиойдтар — ең қауіпті дәрілер. Соңғы 10 жылдағы өлім-жітім орташа есеппен 71 пайызға: әйелдер арасында 92 пайызға және ер адамдар арасында 63 пайызға өсті.

       Елдегі жағдай соңғы уақытқа дейін ерте алкогольдендіру, шылымқорлық пен токсикомания көбінесе ата-аналары бейәлеуметтік өмір салтын ұстанған тұрмысы нашар отбасылардан шыққан балаларға әсер етті. Қазіргі уақытта жас нашақорлардың саны қоғамның берекелі топтарынан, табысы жоғары отбасылардан шыққан жасөспірімдермен толығуда. Әдетте, балаларға көңіл аударудың жеткіліксіздігі және отбасындағы моральдық-этикалық нормалардың төмендігі жасөспірімдердің қаржылық еркіндігімен үйлеседі.                        Есірткі бизнесіне қарсы күресте, есірткі заттарына тәуелділіктің алдын алу мен емдеуде ғылыми негізделген және тиімді тәсілдерді дамыту Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың өтініштерінде бірнеше рет атап өтілді. Ел нашақорлыққа жөне есірткі бизнесіне қарсы күрес саласындағы халықаралық желілер мен бағдарламаларды, оның ішінде ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің 2017- 2022 жылдарға арналған Есірткіге қарсы стратегиясын құруға және қолдауға белсенді қатысады.

         Қазақстан есірткі бизнесіне және есірткі тасымалына қарсы іс-қимыл жөніндегі көп-жақты келісімдер шеңберінде, оның ішінде БҰҰ басқармасының қатысуымен құрылған есірткі құралдарының, психотроптық заттар мен олардың прекурсорларының заңсыз айналымына қарсы күрес жөніндегі Орталық Азия өңірлік ақпараттық үйлестіру орталығының базасында өңір бойынша жақын көршілерімен тығыз ынтымақтастық орнатты. Осы шаралардың арқасында Қазақстанда есепте тұрған нашақорлардың саны 2014 жылғы 33 мыңнан 2019 жылы 22 мыңға дейін азайды.

          «Жақсы әдеттер марафоны» ұлттық бағдарламасының негізгі мақсаты халықтың денсаулығын сақтайтын жауапты мінез-құлық дағдыларын қалыптастыру, психобелсенді заттарды (ПБЗ) түтынудың алдын алу бойынша әр түрлі жас санаттарындағы халықтың хабардарлығын арттыру болып табылады. Халықтың денсаулық туралы түсінігін маңызды жалпы адамзаттық құндылық екенін, өз денсаулығы мен айналасындағылардың денсаулығына жауапты көзқарас ретінде қарауды қалыптастыру.

Всемирный день астмы  инициирован в 1993 году  Глобальной

инициативой по борьбе с астмой (СПМА), совместно со Всемирной

организацией здравоохранения и проводится ежегодно для повышения

осведомленности астмы во всем мире.

 

Уровень заболеваемости бронхиальной астмой растет и достигает максимальных показателей в странах с развитой промышленностью. По оценкам ВОЗ, более 339 миллионов человек во всем мире болеют астмой, с

2016 года умерло более 400 000 тысяч человек, большинство случаев смерти

происходит среди пожилых людей. С бронхиальной астмой связаны примерно 180 000 случаев смерти ежегодно, хотя существуют значительные региональные различия в уровне смертности. Общемировые экономические

затраты, ассоциированные с бронхиальной астмой, превышают затраты, связанные с туберкулезом и ВИЧ-инфекцией/СПИДом, вместе взятыми.

Бронхиальная астма является наиболее распространенным хроническим заболеванием, от которого страдают 5% взрослого и 10% детского населения.

Всемирная организация здравоохранения (ВОЗ) признает, что астма имеет

большое значение для общественного здравоохранения, несмотря на то что

астму нельзя вылечить, можно управлять астмой, чтобы уменьшить и

предотвратить приступы, называемые эпизодами или обострениями.

В Казахстане число людей, страдающих астмой, растет с каждым

годом, по данным Министерства Здравоохранения РК за 2019 год,

заболеваемость астмой составляет -102,8 случаев на 100 000 человек, среди

женщин показатели выше -104,7, показатели заболеваемости взрослого

населения составляют -87,9 случаев, подростков -103,5 и детей -137,9 случаев

соответственно.

Тема Всемирного Дня 2021 года — «Разоблачение заблуждений об

астме» — это призыв к действию развеять широко распространенные мифы и

заблуждения относительно астмы.

Самыми распространенными являются следующие заблуждения:

*Астма — детская болезнь и с возрастом заболевание пройдет.

*Астма заразна.

*Больным астмой не следует заниматься спортом.

*Астма поддается лечению только высокими дозами стероидов.

 

*Астма может возникнуть в любом возрасте (у детей, подростков, взрослых и пожилых людей). Астма не заразна. Однако вирусные респираторные инфекции (например, простуда и грипп) могут вызывать приступы астмы. У детей астма часто связана с аллергией, но астма, которая начинается в зрелом

возрасте, реже является аллергической.

*Когда астма хорошо контролируется, пациенты, страдающие астмой,

могут и должны заниматься спортом.

*Астма поддается лечению с помощью ингаляционных стероидов в низких дозах.

Бронхиальная астма — это заболевание, которое не следует

игнорировать или относиться к нему без должного внимания. Хотя способа окончательного излечения от бронхиальной астмы нет, существующие сегодня виды лечения и профилактические мероприятия, позволяют большинству пациентов вести активную жизнь.

Коронавирусная инфекция особенно опасна для пациентов с хроническими респираторными заболеваниями, в том числе больных астмой. Вирусные заболевания и развитие СОVID-19 могут усугубить симптомы астмы и значительно ухудшить здоровье пациентов.

Важно помнить, что бронхиальная астма — заболевание, которое необходимо постоянно контролировать, важно выявить первопричину приступов и по возможности устранять ее: избегать контакта с аллергенами,

пролечить инфекцию дыхательных путей, скорректировать лечение нестероидными  противовоспалительными препаратами и соблюдать

принципы здорового образа жизни.

 

Самой эффективной профилактикой коронавируса врачи называют вакцинацию и коллективный иммунитет. Чтобы выработать его, нужно привить не меньше 60% взрослого населения страны. Несмотря на то что в Казахстане началась массовая вакцинация, пока рано говорить о масштабном охвате.

Хочу получить прививку против коронавируса. Что делать?

Первое, что важно знать: вакцинация в Казахстане добровольная. Получить прививку можно в нескольких местах:

• поликлинике по месту жительства;
• прививочном пункте без привязки к месту жительства.

Прививочные пункты теперь располагаются ещё и в ТРЦ и на рынках. Но до похода нужно позвонить, уточнить наличие вакцины.

Если желаете получить вакцину в поликлинике, то нужно предварительно записаться:

• через мобильное приложение Damumed: в личном кабинете записаться на приём к участковому врачу и в примечании указать, что цель – получение прививки против КВИ;
• по телефону;
• через сайт электронного правительства.

Как только участковый врач поставит пациента в график вакцинации, будет направлено SMS-уведомление на персональный номер пациента с указанием даты, времени и места вакцинации. Когда придёте за прививкой, при себе необходимо иметь удостоверение личности.

Список поликлиник, медцентров и других организаций, где можно получить прививку против коронавирусной инфекции, размещены на сайтах управлений общественного здоровья. В списке указаны названия медорганизаций, где можно получить прививку, а также прикреплённых к ним прививочных пунктов в ТРЦ, школах и на рынках.

Кому нельзя делать прививку против коронавируса?

Вам откажут в вакцинации, если:

• вам нет 18 лет;
• вы беременная или кормящая женщина;
• у вас медотвод;
• у вас имеется гиперчувствительность к какому-либо компоненту вакцины или вакцины, содержащей аналогичные компоненты;
• у вас температура 37 градусов и выше;
• у вас признаки ОРВИ или вы болели предыдущие две недели;
• у вас острые инфекционные и неинфекционные заболевания.
• у вас имеются тяжёлые аллергические реакции в анамнезе.

Дорожно-транспортными являются травмы, нанесенные различного вида транспортными средствами при их использовании (движении) в случаях, не связанных с производственной деятельностью пострадавших, независимо от нахождения пострадавшего в момент происшествия в транспортном средстве (водитель, пассажир) или вне его (пешеход).

Травмы составляют около 12⁰/0 от общего числа заболеваний, являются третьей по значимости причиной смертности и основной причиной в возрасте 1-40 лет. В странах с высоким уровнем развития на одного погибшего от травмы приходится 30 пациентов, госпитализированных в стационар, и примерно в 10 раз больше человек обращается за медицинской помощью на амбулаторно-поликлиническом уровне. Финансовое бремя для общества только от дорожно-транспортного травматизма, согласно оценок ВОЗ, доходит до 3,1 % национального валового внутреннего продукта (ВВП) европейских стран. По данным ВОЗ на них приходится около 25 ⁰/0 всех случаев смерти от внешних причин, из которых более половины погибших в автокатастрофах — это люди в возрасте 15-44 лет. Среди детей в возрасте 5-14 лет и молодежи 15-29 лет дорожно-транспортный травматизм — вторая по значимости причина смерти во всем мире.

Основной причиной гибели и травм людей на дорогах специалисты признают халатное отношение соблюдению правил дорожного движения: превышение скорости, проезд на красный цвет; вождение автомобиля в нетрезвом состоянии, не пристегнутый ремень безопасности, переход улицы в неположенном месте и на красный свет. При падении людей на улицах переломы костей встречаются в 68-70 ⁰/0 случаев, ушибы и растяжения в 20-22⁰/0, ранения мягких тканей в 4-694. Главным образом повреждаются конечности (83-8594).

В Казахстане ежегодно более 600 тысяч человек получают различные повреждения. из них свыше 2294 — дети до 14 лет. От несчастных случаев, отравлений и травм каждый год умирает от 12 до 17 тысяч казахстанцев, в ДТП ежегодно погибают от 2 до З тысяч человек.

Эксперты ВОЗ подчеркивают важность поддержания здорового образа жизни во время самоизоляции. Люди старшего возраста часто зависят от поддержки своего ближайшего окружения и от ухаживающих за ними лиц, без которых они не могут осуществлять свою повседневную жизнедеятельность, вести активный образ жизни и проводить профилактику трам.

Дүниежүзілік онкологиялық аурулармен күрес күніне орайластырылған «Қатерлі ісіксіз өмір!» Ұлттық бағдарламасы  (5 ақпаннан 15 ақпан аралығы)

 

Мақсаттар мен міндеттер

«Қатерлі ісіксіз өмір!» Ұлттық бағдарламасының негізгі мақсаты  денсаулықты сақтау және Қазақстан Республикасының азаматтарының өмір сүру сапасын арттыру, онкопатология ауыртпалығын төмендетудің жаһандық мәселелеріне жұртшылықтың назарын аудару, онкологиялық аурулардың алдын алу және ерте анықтау мәселелері бойынша республика халқының, медицина қызметкерлерінің хабардарлығын арттыру, скринингтік тексерулерден уақытылы өту қажеттігі туралы халықты ақпараттандыру болып табылады.

         Басты міндеті — салауатты өмір салты көзқарасын қалыптастыру, жоғары еңбек және әлеуметтік белсенділікті сақтау, мінез-құлықтық қауіп факторларының (ішімдік ішуді, темекі шегуді азайту, дене бесенділігін (бұдан әрі – ДБ) арттыру, дұрыс тамақтануды қадағалау) алдын алу бөлігінде денсаулықты сақтау және нығайту пайдасына қоғамдық оң пікір қалыптастыру;  халықтың ақпарат алуын арттыру және өзін-өзі сақтайтын мінез-құлыққа дағдыландыруға мінез-құлықты өзгерту;

Негізгі қағидалары

 Бағдарлама келесі қағидаларға негізделеді:

• адам денсаулығын сақтау және нығайту – Үкіметтің және қоғамның бірінші кезектегі міндеті;
• онкологиялық аурулар адамның өмір сүру сапасына әсер етеді;
• онкологиялық аурулармен күрестегі қоғамның әлеуметтік белсенділігі.
• салауатты тамақтану, мінез-құлық қауіп факторларының алдын алу, жеткілікті дене белсенділігі халықтың кең топтары үшін барынша пәрменді алдын алу әдістері болып табылады және дені сау адамдар үшін де, тәуекел тобына кіретін және әртүрлі патологиялардан зардап шегетін адамдар үшін де өмір сүру сапасының деңгейін арттыруды қамтамасыз етеді;

 

Национальной программы «Жизнь без рака!», приуроченная к Всемирному Дню борьбы с онкологическими заболеваниями (с 5 по 15 февраля)

Основной целью  Национальной программы «Жизнь без рака!»  является сохранение индивидуального здоровья и повышение качества жизни граждан Республики Казахстан, концентрация  внимания общественности на глобальной проблеме снижения бремени онкопатологии, повышение  осведомленности населения республики, медицинских работников по вопросам профилактики и раннего выявления онкологических заболеваний, информирование населения о необходимости своевременного прохождения скрининговых обследований.

 Основной задачей является формирование мировоззрения здорового образа жизни, сохранение высокой трудовой и социальной активности, формирование общественного позитивного мнения в пользу сохранения и  укрепления здоровья — в части профилактики поведенческих факторов риска (снижение употребления алкоголя, табакокурения, повышение физической активности (далее – ФА), соблюдение правильного питания); повышение информированности населения и изменение поведения в пользу самосохранительного поведения.

Основные принципы

Программа основывается на следующих принципах:

• сохранение и укрепление здоровья человека
• улучшить качество жизни человека;
• социальная активность общества в борьбе с онкологическими заболеваниями.
• здоровое питание, профилактика поведенческих факторов риска, достаточная физическая активность являются наиболее действенными профилактическими методами для широких кругов населения и обеспечивают  повышение  уровня качества жизни, как здоровых людей, так и для лиц, входящих в группы риска, и страдающих от различных патологий;

Всемирный День вакцинации против

вируса папилломы человека (4 марта)

 Европейское региональное бюро Всемирной организации здравоохранения (далее – ВОЗ) к Всемирному дню борьбы с онкологическими заболеваниями собрало статистику о вакцинации против вируса папилломы человека ВПЧ, штаммы которого в 90% случаев являются причиной рака шейки матки у женщин. Вирус ВПЧ, может также вызвать другие виды рака аногенитальной области, головы и шеи, а также остроконечные кондиломы у мужчин и женщин.

«В Европейском регионе достигнут устойчивый прогресс в защите девушек и женщин от распространения штаммов ВПЧ», — отмечают в ВОЗ. По данным организации, сегодня в 37 из 53 стран Европейского региона проводится вакцинация против ВПЧ девочек в возрасте от 9 до 14 лет. Зачастую вакцинацию против ВПЧ также предлагают мальчикам, чтобы сократить распространение штаммов вируса. «Данные варьируются, но наряду с теми странами, где охват вакцинацией достигает 90%, есть и такие, где вакцинируются только 20% целевой группы, — говорится в сообщении ВОЗ. По статистике, около 80% тех, кто не вакцинирован, заражаются одним или несколькими типами ВПЧ в течение жизни».

Рак шейки матки — один из самых распространенных видов онкологии среди женщин в Европе. По данным ВОЗ, ежегодно выявляется 69 тыс. новых случаев заболевания.

Вакцины против вируса папилломы человека (ВПЧ) потенциальный инструмент для профилактики рака шейки матки и некоторых других видов рака. Высокий охват целевой группы в проводимой программе вакцинации против ВПЧ является экономически эффективным и успешным мероприятием, зависящим от знаний и положительного отношения родителей девочек-подростков.

 

Туберкулездің алдын алудың алғашқы және өте маңызды қадамы туберкулезге қарсы вакцинация болып табылады. Бұл екпе әрбір жаңа туылған сау балаға  перзентханада 1-4 күн ішінде жасалады және аталған кезеңде баланы қорғау өте маңызды.

Әлемнің ғалымдарының жұмыстары БЦЖ вакцинациясының вакцинация жасалмағандармен салыстырғанда туберкулезбен ауырушаңдылық  5-10 есеге азайғанын дәлелдеген. Вакцинация туберкулез менингиті, іртікті пневмония секілді туберкулездің қауіпті, асқынған түрлерінен сақтануға мүмкіндік береді.

Екпе ерте жасалған балалар бірнеше жыл бұрын қорғанысқа ие болады. Иммунитет 6-7 жылдан кейін ғана әлсірейді. Дәл осы жаста балалардың бір бөлігіне туберкулезге қарсы екінші рет вакцинация жасалады. Неге бәріне жасалмайды? Себебі мектеп жасында балаларымызды жартысы туберкулез қоздырғышын кездестіріп үлгеретіндіктен, ауру жұғып, кей жағдайда туберкулезбен ауыруға да ұшырайды. ТМБ (туберкулез микобактериясын) жұқтырған балаларға туберкулезге қарсы екпе жасалмайды.

Туберкулездің алдын алуда толыққанды тамақтанудың, яғни ақуызға, май мен көмірсуларға бай азық-түліктерді тұтынудың маңызы зор. Сонымен қатар спортпен айналысу, таза ауада жүру, шынықтыратын шаралар жасау қажет. Салауатты өмір салтын ұстану, санитарлық-гигиеналық шараларды қатаң сақтау маңызды: тамақ ішер алдын да қолды жуу, жуылмаған көкгөністер мен жемістерді, сонымен қатар санитарлық бақылаудан өтпеген сүт өнімдерін тұтынбау.