В Казахстане на фоне снижения зависимости от табакокурения и несмотря на принятые законодательные нормы, растет вейповая эпидемия, особенно среди детей и подростков, считает эксперт Национального центра общественного здравоохранения Министерства здравоохранения РК Жанара Калмакова.

«В будущем необходимо срочно вводить строгий запрет оборота вейпов по аналогии с запретом снюсов, а также повысить сбор акцизов с нагреваемого табака и устройств его потребления ввиду полного их приравнивания к обычным сигаретам», — отметила Ж.Калмакова.

Она обращает внимание на заметный прогресс в борьбе с табакокурением среди населения с помощью государственных мер контроля и законодательных рычагов, действующих в Кодексе РК «О здоровье народа и системе здравоохранения».

Так, ряд государственных мер по контролю над табаком, предпринятые в 2009 году и усиленные в 2020 году с введением Кодекса РК «О здоровье народа и системе здравоохранения», привели к снижению потребления сигарет в Казахстане почти на 7 процентов.

Так, по данным НЦОЗ, если в 2007 году курением сигарет увлекались около 27% казахстанцев, то уже в 2019 году табакокурение снизилось до 20,4% среди взрослого населения. Сейчас этой вредной привычкой страдают 36,5% мужчин и 6% женщин.

При этом значительное уменьшение числа курильщиков произошло среди мужчин — на 14%, согласно исследованиям GATS (Глобального исследования ВОЗ) 2014 и 2019 года.

По данным опроса GATS, более 70% казахстанцев поддерживают запрет на курение и меры по созданию среды, свободной от табачного дыма. Его воздействие снизилось с 2014 по 2019 год в колледжах, университетах и медицинских учреждениях более чем на 70%, в правительственных зданиях и в общественном транспорте — на 50%, на рабочих местах внутри помещений — на 40%, в то время как в барах и ночных клубах воздействие табачного дыма увеличилось на 11,3%.

Стабильность государства, его экономическое развитие в значительной мере зависят от физического и духовного здоровья семьи, отношения государства к ее проблемам, интересам и потребностям

Так, среди факторов, влияющих на семейное благополучие  международные эксперты отметили уровень дохода; место жительства; уровень и качество образования; наличие собственной семьи (родительской); опыт выстраивания отношений с партнером; здоровье; осознанное заключение брака; ответственность за семью; чувство любви; взаимоуважение; забота по отношению к члену семьи; гармония в доме; проведение совместного досуга, совместное времяпровождение; наличие детей; наличие общих целей и другое.

             Казахстан в международном рейтинге субъективного благополучия семьи занимает 50 место из 150 стран мира, в процессах гендерного развития отмечается отрицательная динамика, а по оценке Глобального индекса детского процветания, который проводят Воз и ЮНИСЕФ из 180 стран Казахстан занимает 59 место.

Что такое здоровая семья? Здоровая семья – это семья, в которой присутствует здоровый психологический климат, духовная культура, приверженность к сохранению и укреплению здоровья с детства и до преклонного возраста, социальное и материальное благополучие. Семья – это основное звено, где формируются здоровые привычки и отвергаются вредные.

Для того, чтобы семья была счастливой, имеет влияние   множество   факторов. Одним из главных факторов является здоровье семьи. На здоровье влияют различные психологические условия, стрессы. Улучшение репродуктивного здоровья населения, их способности к качественному воспроизводству населения является одной из важных стратегических задач здравоохранения как в Республике Казахстан, так и во всем мире.

      Главной особенностью 2021 года является то, что в текущем году весь мир продолжает жить в условиях  массовой пандемии   коронавируса   COVID-19, что,  безусловно, не могло не отразиться на казахстанских семьях. Специалисты  озабочены  возможностью появления «потерянного поколения» детей из-за «долгосрочного воздействия» пандемии на их образование, питание и общее благополучие. Среди проблем, с которыми столкнулась казахстанская семья, эксперты отметили серьезные последствия пандемии  коронавируса,  что привело к снижению доходов, увеличению числа безработных, получению образования в режиме онлайн, отсутствию доступа к интернету, отсутствию компьютеров во многих казахстанских семьях и другие. Главная задача  сегодня это профилактика пандемии и она играет важнейшую роль в современном развитии страны.

                 Чтобы воспитать здоровое поколение в первую очередь родители должны отказаться от вредных привычек (курение, алкоголь и т.д.) и вести здоровый образ жизни. Давно известно, что вредные привычки заметно сокращают срок жизни и ухудшают качество здоровья. Своевременные осмотры врачей и ранняя профилактика болезней также являются действенным способом избежания проблем со здоровьем. Ведение активного образа жизни и занятия спортом всегда способствуют поддержанию организма в хорошем состоянии. Таким образом, будучи примером для своих детей и показывая правильный путь детям с самого детства, прививаются основные принципы здоровья, что в будущем способствует воспитанию здорового поколения.

Только 15% здоровья человека зависит от врачей. А 50 % зависит от образа жизни, 15-20% — от окружающей среды, 15-20% — от генетических факторов.

То есть, можно понять, насколько важно вести здоровый образ жизни. В последнее время пропаганда правильного  питания, занятия спортом стало модно и активно пропагандируется среди молодежи, что очень радует.

Здоровый ребенок — бесценное будущее. От здоровых родителей рождаются здоровые дети. Семья — воспитывает ребенка и формирует его основу в жизни. Здоровье  ребенка является важнейшей ценностью и наша общая задача – сохранить и укрепить его.

Очень важно приучить ребенка соблюдать режим сна, кушать, играть, гулять, трудиться в одно и то же время: уделять особое внимание полноценному сну (своевременное засыпание – не позднее 21.00-22.00, минимальная длительность сна – 8-10 часов); регламентировать просмотр телепередач по времени (не более 40 мин. – 1 часа). Систематические занятия физкультурой очень полезны для здоровья. Задача взрослых – создать условия для двигательной активности ребенка. Детям для полноценного роста и развития необходимо рациональное полноценное питание. Необходимо привитие навыков гигиены, сохранение положительного психологического климата в семье также имеет огромное влияние на состояние физического и психического здоровья ребенка.

Физическая активность

Физическая активность имеет много преимуществ для здоровья. Регулярная физическая активность:

• увеличивает мышечную силу, гибкость, баланс и координацию;
• помогает снизить риск преждевременной смерти;
• помогает снизить риск падения;
• помогает предотвратить и управлять такими состояниями здоровья, как инсульт, сердечные заболевания, ожирение, диабет 2-го типа, остеоартроз, некоторые виды рака, ожирение и депрессия; улучшает сон, благополучие и качество жизни; увеличивает социальное взаимодействие.

Проводите больше времени в физически активном состоянии и меньшее время сидя. Ежедневная деятельность, такая как домашняя работа и мойка автомобиля великолепная, так как она помогает вам вносить свой вклад в общую физическую активность, и сократить время в положении сидя. Даже небольшое количество физической активности может иметь положительные преимущества для здоровья. Цель — в течение как минимум 30 минут выполнять физическую деятельность, которая делает  дыхание частым и увеличивается пульс (аэробная активность), пять дней в неделю.

Умеренная активность средней интенсивности вызывает небольшое, но заметное учащение дыхания и сердцебиения.  Физическая активность высокой интенсивности значительно учащает дыхание и сердечный ритм.

Аэробная деятельность также приносит большую пользу пожилым людям. Аэробная деятельность средней интенсивности: велоспорт, быстрая ходьба, танцы, подъем по лестнице, прогулки с внуками, водная аэробика. Аэробная деятельность  высокой интенсивности: ходьба в гору, полка огорода, бег, велоспорт (более 16 км / ч), быстрые танцы.

Поговорите с врачом перед началом или увеличением физической активности. Чтобы уменьшить риск получения травмы, пожилые люди, которые физически неактивны или малоподвижны или у кого естьодно или несколько проблем со здоровьем должны обратиться за советом к соответствующему специалисту перед началом или увеличением уровня активности.

Начинайте медленно и повышайте активность до рекомендуемого ежедневного уровня физической активности. В неделю стремитесь сделать три занятия на гибкость и баланс, и два занятия на сопротивление.

Виды деятельности на сопротивление: принести покупки до дома, поднятие тяжестей, езда на велосипеде, горный туризм, гимнастика тай-чи, подъем по лестнице, плавание, водная аэробика, силовые тренировки, упражнения на пресс. Растяжки: упражнения на растяжку, для суставов, садоводство, домашние дела, пилатес, мойка автомобиля, йога, упражнения на пресс. Занятия на поддержание баланса: социальные танцы, стояние на одной ноге, упражнения на пресс, велосипед, пилатес, йога.

Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының ұйымдастырушылық-әдістемелік басшылығымен Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 26 желтоқсандағы № 982 қаулысымен бекітілген Денсаулық сақтауды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының іс-шаралар жоспарын тиімді іске асыру шеңберінде жол -көлік оқиғаларының алдын алу үшін, оның ішінде жаяу жүргіншілердің жол қозғалысы ережелерін бұзуына байланысты «ЖҚЕ білу – қауіпсіздік негізі» ұлттық бағдарламасы іске асырылады.

 

Өзектілігі

Сарапшылардың бағалауы бойынша, қазіргі уақытта әлемдік деңгейдегі барлық жас топтары үшін өлімнің негізгі себептерінің арасында тоғызыншы орында тұрған жол-көлік оқиғалары жыл сайын 1,2 миллионнан астам адамның өмірін қиып, бүкіл әлемде 50 миллионға дейін адамды өлімге әкелетін жарақаттарға ұшыратады. Әлем жолдарында қаза тапқан адамдардың жартысына жуығын (49%) жаяу жүргіншілер, велосипедшылар мен мотоциклистер құрайды. Жол-көлік апаттары 15 пен 29 жас аралығындағы адамдардың өлімінің басты себебі болып табылады.

Жол-көлік оқиғалары тек қайғы-қасірет әкеліп қана қоймайды, сонымен қатар медициналық көмек пен әлеуметтік-экономикалық шығындарға байланысты денсаулық сақтау мен дамудың маңызды проблемасы болып табылады. Жол апаттары көптеген елдерге жалпы ұлттық өнімнің 1-3% құрайды. Жол-көлік оқиғалары салдарынан қайтыс болу мен жарақаттанудың 90% — дан астамы табыс деңгейі төмен және орташа елдерде орын алады.

Қазақстанда 2021 жылдың алғашқы бес айында 4,7 мың жол-көлік оқиғасы тіркелді — 2020 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 12,2% — ға артық. Салыстыру үшін: өткен жылы бес айда 4,2 мың жағдай тіркелді.

Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі Агенттіктің Ұлттық статистика бюросының деректері бойынша соңғы бірнеше жылда Қазақстанда көбінесе жаяу жүргіншіні қағып кеткен, көлік құралдарының соқтығысуымен ЖКО тіркеледі. 2021 жылы ЖКО-ның үш негізгі түрінен болған жол – көлік оқиғаларынан болатын өлім – жітім: жаяу жүргіншілерге басып кіру-273 адам қаза тапты (ЖКО – да қаза тапқандардың 27%); аударылу-176 адам қаза тапты (17%); автомобильдердің соқтығысуы-141 адам қаза тапты (14%). Мұндай авариялардағы өлім-жітім ЖКО-да қаза болғандардың жалпы санының 58% — ын құрайды.

Өңірлер бойынша салыстырмалы талдау ең көп жол-көлік оқиғалары Алматыда тіркелгенін көрсетті: 1,3 мың жағдай – алдыңғы жылға қарағанда 32,5% — ға артық. Одан әрі Алматы облысында 840 жағдай (жылына 27,5% — ға өсу) және Жамбыл облысында 425 жағдай (17,4% — ға өсу) орын алуда.

Жол-көлік оқиғаларының нәтижесінде биылғы жылдың алғашқы бес айында 6,8 мың адам зардап шекті – өткен жылға қарағанда 12,3% — ға көп. Қаза болғандар саны 607 адамды құрады, оның ішінде 435 ер адам, 172 әйел адам, 43 кәмелетке толмағандар. Алматыда ЖКО салдарынан 1,5 мың адам, Алматы облысында — 1,4 мың адам, Жамбыл облысында — 674 адам зардап шекті.

Жолдарда кәмелетке толмағандардың өлімінің өсуі ерекше назар аударуға тұрарлық. Кәмелетке толмаған азаматтардың қатысуымен жол апаттарының себептерінің бірі ересектердің жүріс бөлігіндегі балалардың жүріс-тұрысына немқұрайлы қарауы және арнайы балаларды ұстап тұратын құрылғы немесе баланы қауіпсіздік белдіктерінің көмегімен құлатуға мүмкіндік бермейтін, 12 жасқа дейінгі балаларды тасымалдауға тыйым салуды көздейтін өзге де құралдар болмаған кезде, ЖҚЕ талаптарын сақтамауы болып табылады.

Қазақстанда жол қозғалысы ережелерін бұзу саны өткен жылмен салыстырғанда 58% — ға артты. 2021 жылы Жол қозғалысы ережелерін бұзудың 3,8 млн. жағдайы анықталды. 2020 жылы бұл көрсеткіш 2,4 млн. құрады, жаяу жүргіншілердің қауіпсіздігі мәселесі өзекті болып қала береді. Елдегі әрбір үшінші ЖКО, қаза тапқан және жараланғандардың әрбір төртінші ЖКО жаяу жүргіншілердің қатысуымен болатын апаттардың үлесіне келеді. Сонымен бірге пешеходтардың тәртібіне қатысты проблемалар бар. Жыл басынан бері олардың тарапынан 155 мыңнан астам бұзушылық анықталды.

Электросамокаттар-бұл біздің еліміз үшін ғана емес, барлық елдер үшін ең проблемалық мәселе. Электросамокаттар көлікке толған жолдар мен қоғамдық көліктерге түскен ауырлықты азайтады, сондықтан олардың дамуын қолдау қажет. Өкінішке орай, самокаттар жол-көлік оқиғаларына жиі себепкер болады. Жыл басынан бері қалада самокаттың қатысуымен 30-дан астам жол-көлік оқиғасы тіркеліп, ондаған адам зардап шекті. Осыған байланысты мақсатты топты жол қозғалысы ережелеріне үйрету қажет.

Жол-көлік апаттары алдын-ала болжанып қана қоймайды, сонымен қатар алдын-алуға да болады, бұған негізгі қауіп факторлары мен жолда қолданылатын жол қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімді шаралары туралы көптеген мәліметтер дәлел бола алады.

Республикада, оның ішінде балалар, жасөспірімдер мен жастар арасында жол-көлік жарақаттануының алдын алу үшін жол жүрісі қағидаларын сақтау, алкогольден, бас тарту, алғашқы медициналық көмек көрсету және басқа да іс-шаралар арқылы қоғамның барлық мүдделі тараптарының күштерін шоғырландыру қажет.

                                                                                     ҚДСҰО ақпаратынан

Причины детского дорожно-транспортного травматизма:

• Неумение наблюдать.
• Невнимательность.

 Как обучить ребенка ПДД:

Чтобы ребенок не попал в беду, воспитывайте у него уважение к ПДД ежедневно, терпеливо, ненавязчиво. Соблюдай те следующие инструкции:

• выходите из дома заблаговременно – так, чтобы остался резерв времени; ребенок должен привыкнуть ходить по дороге не спеша;
• идите с ребенком строго по тротуару, придерживаясь правой стороны;
• обращайте внимание на движение транспорта по дороге;
• покажите ребенку переход; напомните правила перехода: переходить дорогу, убедившись в отсутствии транспорта, посмотрев сначала налево, затем направо;
• следите за тем, как переходите проезжую часть: строго перпендикулярно, переходите дорогу только шагом;
• во время прогулок, по дороге в детский сад, и обратно приучайте ребенка останавливаться, приблизившись к проезжей части дороги; остановка позволит ему переключиться и оценить ситуацию — это главное правило пешехода.

 

Учите ребенка:

— не спешить при переходе улицы;

— переходить дорогу лишь тогда, когда обзору ничто не мешает;

— прежде чем перейти, дождаться, чтобы транспорт отъехал от остановки.

Воспитывайте у ребенка умение быть бдительным на улице. Так, оказавшись рядом со стоящим автобусом, предложите ребенку приостановиться, внимательно осмотреться, не приближается ли машина. Объясните ему, какая опасность может ожидать пешехода, если он внезапно выходит из-за стоящего транспорта на проезжую часть.

— предлагать ребенку самому найти дорогу домой, когда вы берете его с собой, отправляясь в магазин, гулять и т.п.

 

Не жалейте времени на уроки поведения детей на улице! Если вы купили ребенку велосипед, то надо объяснить ему правила дорожного движения, требуя их неукоснительного выполнения. Ребенок должен усвоить – кататься на велосипеде можно только в отведенных для этого местах: дворах, парках и на площадках. Помните, что езда на велосипеде по дорогам запрещена детям до 14 лет. Нельзя сажать на раму или багажник, катая его на своем велосипеде. Для ребенка на велосипедной раме позади руля должны быть сделаны специальное седло и подножки.

Ребенок должен четко усвоить и соблюдать следующие правила поведения на улице и в транспорте:

— играй только в стороне от дороги;

— переходи улицу там, где обозначены указатели перехода, где нет – на перекрестках по линии тротуаров;

— переходи улицу только шагом, не беги;

— следи за сигналом светофора;

— посмотри при переходе дороги сначала налево, потом направо;

— не пересекай путь приближающемуся транспорту;

— машины, стоящие на дороге у тротуара или обочины, автобусы обходи сзади;

— входи в любой транспорт и выходи из него только тогда, когда он стоит, нельзя прыгать на ходу;

— не высовывайся из окна движущегося транспорта;

— не выезжай на велосипеде на проезжую часть;

— если ты потерялся на улице, не плачь, попроси взрослого человека помочь, назови свой домашний адрес;

Как научить детей безопасному поведению на улице? Необходима повседневная тренировка движения, внимания ребенка в сочетании с постоянным личным примером родителей.

Помните, ребенок учится законам улицы, беря пример с вас — родителей, других взрослых. Уберечь ребенка от беды на дороге — долг взрослых.

                                                                           Альжанова К.А. врач ЗОЖ

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 26 желтоқсандағы №982 қаулысымен бекітілген Денсаулық сақтауды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының ic-шаралap жоспарын тиімді  iске асыру щеңберінде Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының ұйымдастырушылық-әдістемелік басшылығы жанынан ”Халықтың денсаулық мәселелеріндегі сауаттылығын арттыру, COVID-19-дың алдын алу санитариялық сауаттылығы” ұлттық бағдарламасы 1-15 шілде аралығында жүзеге асырылуда.

Өзектілігі.

Денсаулық мәселелеріндегі сауаттылық жалпы сауаттылықпен байланысты және адамдардың өз пікірін білдіру және күнделікті өмірде  медициналық-санитариялық көмекке, аурулардың алдын алуға және денсаулыкты нығайтуға қатысты шешімдер қабылдау, өмір сапасын қолдау немесе жақсарту үшін медициналық ақпаратты алу, түсіну, бағалау және қолдану үшін қажетті білімі, уәждемесі мен іскерлігінің болуын білдіреді

(2012 ж. Денсаулық мәселелеріндегі сауаттылық жөніндегі еуропалық консорциум). Білім мен түсінік денсаулықты нығайтуда қуатты кұрал больп қала береді. Халықтың санитариялық сауаттылығын арттыру азаматтар өз денсаулығын нығайтуда белсенді рөл атқара алатын, денсаулық мүддесі үшін жергілікті қоғамдастықтардың ұжымдық іс-қимылдарына табысты қатыса алатын және билік органдарынан халық денсаулығына қатысты өз  міндеттерін орындауды және денсаулық сақтау мәселелеріндегі тең құқықты талап ете алатын тірегін жасауға мүмкіндік береді.

Денсаулық мәселелеріндегі сауаттылық  денгейіне жасы, білім денгейі, әлеуметтік-экономикалық жағдайы, созылмалы аурулардың болуы немесе болмауы және т.б. сияқты көптеген көрсеткіштер әсер етеді, дегенмен, көбінесе жақсы білімі бар және қалыпты өркендеу деңгейі бар адамдар да өз денсаулығына қатысты тиісті шешімдер қабылдауға қиналады. Бұл Денсаулық мәселелеріндегі сауаттылық  адамдардың жеке қабілеттеріне  ғана емес, сонымен қатар аурулардың алдын-алу және емдеу туралы қолжетімді, оңай қабылданатын, бағаланатын және қолданылатын ақпаратқа олардың қолданыстағы жүйеден алуына байланысты.

Пандемия кезінде санитарлық сауаттылықты арттыру ерекше мәнге ие. Адамзаттың жаһандық  проблемасына айналған жаңа коронавирустық инфекцияның (COVID-19) өршуіне Кытайдың Ухань қаласында 2019 жылдың желтоқсанында тіркелген SARS-CoV-2 вирусы себеп болды. Қазақстанда COVID-19 алғашкы окиғалары 2020 жылдың 13 наурызында Германиядан келген адамдар арасында тікелді. Ауру жағдайлары кейіннен бүкіл әлемде экспоненциалды түрде өстi. Халыктың көші-қон белсенділігі  жоғары болуы вирустық инфекцияның бүкіл  әлемде таралуына ықпал eттi.

2020 жылдың 30 каңтарында Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының Бас директоры коронавирустық аурудың (COVID-19) өршуін Халыкаралық денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай деп жариялады. ДДҰ COVID-19 таралуына ден кою шаралары  жөніндегі құжаттарды дереу әзірледі, онда басты міндеттердің бірі тәуекелдер туралы хабардар ету және  жергілікті қоғамдастықпен өзара ic-қимыл жасау больш табылады. Бұл ретте коғамга және коғамның баска да секторларына COVID-19-ға байланысты дайындықты камтамасыз ету және ден қою шаралары жөніңдегі стратегиялар мен араласуды алдын ала жариялау және түсіндіру қажет екендігі ерекше атап өтілді, бұл рәсімдері әрбір өзгерістер енгізу кезінде қайталайды.

Вирустың таралуы, сондай-ақ вирустың таралуын болдырмау және онымен күресу үшін қабылданған шаралар туралы адамдарға хабарлау маңызды. Бедел мен сенімді қалыптастыру және сақтау үшін жұртшылықтың түсүнігін ескеретін және көрсететін икемді, ашық,тұрақты және жан-жақты ақпарат беру қажет.

Корқыныштарды, кауесеттер мен жалған мәліметтерді анықтау және  оларға ден кою аркылы ”ақпараттық індетті” алдын ала баскаруға арналған дезинформация жүйесін әзірлеу керек.

Ұсынылған әрекеттерге, ең алдымен:

• түмау індетіне немесе қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы баска да оқиғаларға байланысты акпараттандырудың қолданыстағы рәсімдерін пайдалана отырып, COVID-19-ғa байланысты тәуекелдер туралы хабардар ету және жергілікті коғамдастықтармен өз ара іс-қимыл саласындағы ұлттық жоспарды іске қосу;
• алдын алу жане бақылау шаралары туралы акпараттандырудың бірыңғай тетігін пайдалану; бұқаралы ақпарат құралдарымен, қоғамдьқ денсаулық сақтау желілерімен және жергілікті қоғамдық ұйымдармен, жергілікті билік органдарымен және ҮЕҰ-мен, сондай-ақ басқа да секторлармен (мысалы, денсаулык сактау, білім беру, бизнес, туризм, қоршаған ортаны қорғау, мал шаруашылығы, азық-түлік өндірісі және ауыл шаруашылығы) өз-ара ic-қимыл жасау;
• жергілікті халықтың қоғамдық ұсыныстарды анықтау, жедел ден кою және дезинформацияға қарсы күрес iciнe мәдени тұрғыдан қолайлы және ынталы қатысуын көтермелеу.

               ҚДС ҰО ақпаратынан

Национальная программа «Стоп гепатит», приуроченная к Всемирному дню борьбы с гепатитом (19-28 июля)

 

Что нужно знать о вирусных гепатитах.

Вирус гепатита А распространяется при потреблении неинфицированным человеком пищевых продуктов или воды, загрязненных фекалиями инфицированного человека. Болезнь тесно связана с употреблением не безопасной воды или пищи, ненадлежащей санитарией и не соблюдением личной гигиены.

Возбудитель гепатита А-вирус,  поражает печень. Источником является больной человек. Симптомы: у больного ухудшается аппетит, появляются боли в правом подреберье, тошнота, изменяется характер стула, кал обесцвечивается, моча темнеет, белки глаз приобретают желтую окраску. Начало болезни напоминает грипп: повышается температура, насморк, ломота в теле. В этот период больной опасен для окружающих.

Вирус гепатита В, С передается  при контакте с кровью или жидкостями организма, зараженного лица, так же  вирусом иммунодефицита человека. Основные пути заражения: от матери к ребенку, через небезопасные инъекции и переливание крови, при не защищенном половом контакте.

Профилактика.

• Чаще мойте руки с мылом
• Держитесь подольше от мест скопления людей
• Не трогайте грязными руками глаза, нос, рот
• Сведите к минимуму тактильные контакты
• Носите медицинскую маску
• Не употребляйте в пищу сырые морепродукты и мясо
• Употребляйте безопасные продукты
• Используйте чистую воду
• Соблюдайте правила личной гигиены
• Проводите косметологические процедуры в специализированных учреждениях
• Практикуйте безопасный секс
• Избегайте контакта с биологическими жидкостями, кровью других людей
• Ведите здоровый образ жизни.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 26 желтоқсандағы       № 982 қаулысымен бекітілген Денсаулық сақтауды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының іс-шаралар жоспарын тиімді іске асыру шеңберінде Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының ұйымдастырушылық-әдістемелік басшылығымен 2021 жылғы 26 маусымда республика өңірлерінде Халықаралық нашақорлыққа және есірткінің заңсыз айналымына қарсы күрес күні және 2021 жылғы 1 маусым мен 1 шілде аралығында оған орайластырылған айлық атап өтіледі.

Дүниежүзілік есірткілер туралы баяндамаға сәйкес (2019 жыл) бүкіл әлемде 35 миллионнан астам адам есірткіге тәуелді және олардың саны өсіп, 7 адамның тек 1-еуі ғана ем алуда. Сонымен қатар, дамушы елдерде есірткіні тұтыну деңгейі дамыған елдерге қарағанда тезірек өсуде, ал тұтынушылардың көпшілігі жасөспірімдер мен жастардан тұрады.

         Бұл ретте СОVID-19 пандемиясы есірткінің таралу жолына да, есірткі тұтынушылардың мінез-құлқына да әсер етеді және есірткі заттарының заңсыз айналымына қарсы күресті айтарлықтай қиындатады. СОVID-19 пандемиясы кезінде бұл адамдардың көпшілігі қажетті медициналық және психологиялық көмекті жоғалтты, ал осы уақытта есірткі сатушылар өз өнімдерін сату үшін бүкіләлемдік желіні белсенді түрде игере бастады. Пандемия жағдайды ушықтырды. Шекаралардың жабылуы, рейстердің жойылуы және пандемияға байланысты басқа да шектеулер есірткіні жеткізудің дәстүрлі жолдарын бұзды. Олардың «қара нарықтағы» жетіспеушілігі адамдардың сапасы төмен және қауіпті есірткіні қолдана бастауына әкеледі, олардың бағасы өсуде. Бұл проблемалар 2021 жылғы наурызда Венада өткен және 1961 жылғы Есірткі құралдары туралы бірыңғай конвенцияның алпысыншы жылдығына және 1971 жылғы Психотроптық заттар туралы конвенцияның елу жылдығына арналған есірткі құралдары жөніндегі комиссияның 64-сессиясында айтылды. Пандемия салдары туралы бірлескен мәлімдеме қабылданды, онда есірткінің заңсыз айналымына қарсы күрес жеңілдетілмейтіні расталды.

         БҰҰ мәліметтері бойынша Қазақстан есірткіден өлім-жітім бойынша әлемнің 93 елінің арасында 33-ші орында тұр. Жыл сайын елімізде заңсыз айналымдағы 40 тоннаға дейін түрлі есірткі заттары алынады. Сонымен қатар, Қазақстандағы есірткі нарығының 40%-ға жуығы екі-үш жылда адамды өлтіретін психобелсенді заттарды қолға түсірді. Мамандар синтетикалық есірткіні тұтынушылар санының өсуіне, сондай-ақ оларды өткізу үшін интернеттің пайдаланылуы алаңдатады. БҰҰ-ның соңғы деректері бойынша әлемде 483 жаңа психобелсенді заттар, бұл ретте 60-қа жуығы Қазақстан аумағында және өңірдің шектес мемлекеттерінде тіркелген.

         «Қазақстан Республикасы халқының денсаулығы және денсаулық сақтау ұйымдарының 2019 жылғы қызметі» статистикалық жинағынын деректері бойынша халықтың психикаға белсенді әсер ететін заттарды пайдалануға байланысты психикасының бұзылулары мен мінез-құлқының бұзылуларымен жалпы аурушаңдығы тұтастай ел бойынша (оның ішінде балалар мен жасөспірімдер арасында) 100 000 адамға шаққанда 938,1,0 құрады, яғни абсолюттік санда 173672 адам тіркелген, 2018 жылы бұл көрсеткіш біршама төмен — 100 000 адамға шаққанда 881,3, яғни 161079 адам болды. 2019 жылы алғаш рет анықталған халықтың психикасының бұзылуынан және психобелсенді заттарды қолданумен байланысты мінез-құлқының бұзылуынан халықтың аурушаңдығы 100 000 адамға (15955 адам) шаққанда 86,2-ні құрады.

       Өскелең ұрпақ арасында психоактивті заттарды тұтынудың таралуы ерекше аландаушылық тудырады, өйткені балалар мен жасөспірімдердің есірткіге тәуелділігі ересектерде тәуелділіктің дамуына тұрақты негіз болады. Метамфетамин мен синтетикалық опиоидтардың артық мөлшерінен болатын өлім әлі де үлкен қиындық болып табылады. Нарықта бақыланатын химикаттар, бақыланатын заттарға балама прекурсорлар бар жаңа психоактивті заттар көбейіп келеді. Опиойдтар — ең қауіпті дәрілер. Соңғы 10 жылдағы өлім-жітім орташа есеппен 71 пайызға: әйелдер арасында 92 пайызға және ер адамдар арасында 63 пайызға өсті.

       Елдегі жағдай соңғы уақытқа дейін ерте алкогольдендіру, шылымқорлық пен токсикомания көбінесе ата-аналары бейәлеуметтік өмір салтын ұстанған тұрмысы нашар отбасылардан шыққан балаларға әсер етті. Қазіргі уақытта жас нашақорлардың саны қоғамның берекелі топтарынан, табысы жоғары отбасылардан шыққан жасөспірімдермен толығуда. Әдетте, балаларға көңіл аударудың жеткіліксіздігі және отбасындағы моральдық-этикалық нормалардың төмендігі жасөспірімдердің қаржылық еркіндігімен үйлеседі.                        Есірткі бизнесіне қарсы күресте, есірткі заттарына тәуелділіктің алдын алу мен емдеуде ғылыми негізделген және тиімді тәсілдерді дамыту Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың өтініштерінде бірнеше рет атап өтілді. Ел нашақорлыққа жөне есірткі бизнесіне қарсы күрес саласындағы халықаралық желілер мен бағдарламаларды, оның ішінде ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің 2017- 2022 жылдарға арналған Есірткіге қарсы стратегиясын құруға және қолдауға белсенді қатысады.

         Қазақстан есірткі бизнесіне және есірткі тасымалына қарсы іс-қимыл жөніндегі көп-жақты келісімдер шеңберінде, оның ішінде БҰҰ басқармасының қатысуымен құрылған есірткі құралдарының, психотроптық заттар мен олардың прекурсорларының заңсыз айналымына қарсы күрес жөніндегі Орталық Азия өңірлік ақпараттық үйлестіру орталығының базасында өңір бойынша жақын көршілерімен тығыз ынтымақтастық орнатты. Осы шаралардың арқасында Қазақстанда есепте тұрған нашақорлардың саны 2014 жылғы 33 мыңнан 2019 жылы 22 мыңға дейін азайды.

          «Жақсы әдеттер марафоны» ұлттық бағдарламасының негізгі мақсаты халықтың денсаулығын сақтайтын жауапты мінез-құлық дағдыларын қалыптастыру, психобелсенді заттарды (ПБЗ) түтынудың алдын алу бойынша әр түрлі жас санаттарындағы халықтың хабардарлығын арттыру болып табылады. Халықтың денсаулық туралы түсінігін маңызды жалпы адамзаттық құндылық екенін, өз денсаулығы мен айналасындағылардың денсаулығына жауапты көзқарас ретінде қарауды қалыптастыру.

Всемирный день астмы  инициирован в 1993 году  Глобальной

инициативой по борьбе с астмой (СПМА), совместно со Всемирной

организацией здравоохранения и проводится ежегодно для повышения

осведомленности астмы во всем мире.

 

Уровень заболеваемости бронхиальной астмой растет и достигает максимальных показателей в странах с развитой промышленностью. По оценкам ВОЗ, более 339 миллионов человек во всем мире болеют астмой, с

2016 года умерло более 400 000 тысяч человек, большинство случаев смерти

происходит среди пожилых людей. С бронхиальной астмой связаны примерно 180 000 случаев смерти ежегодно, хотя существуют значительные региональные различия в уровне смертности. Общемировые экономические

затраты, ассоциированные с бронхиальной астмой, превышают затраты, связанные с туберкулезом и ВИЧ-инфекцией/СПИДом, вместе взятыми.

Бронхиальная астма является наиболее распространенным хроническим заболеванием, от которого страдают 5% взрослого и 10% детского населения.

Всемирная организация здравоохранения (ВОЗ) признает, что астма имеет

большое значение для общественного здравоохранения, несмотря на то что

астму нельзя вылечить, можно управлять астмой, чтобы уменьшить и

предотвратить приступы, называемые эпизодами или обострениями.

В Казахстане число людей, страдающих астмой, растет с каждым

годом, по данным Министерства Здравоохранения РК за 2019 год,

заболеваемость астмой составляет -102,8 случаев на 100 000 человек, среди

женщин показатели выше -104,7, показатели заболеваемости взрослого

населения составляют -87,9 случаев, подростков -103,5 и детей -137,9 случаев

соответственно.

Тема Всемирного Дня 2021 года — «Разоблачение заблуждений об

астме» — это призыв к действию развеять широко распространенные мифы и

заблуждения относительно астмы.

Самыми распространенными являются следующие заблуждения:

*Астма — детская болезнь и с возрастом заболевание пройдет.

*Астма заразна.

*Больным астмой не следует заниматься спортом.

*Астма поддается лечению только высокими дозами стероидов.

 

*Астма может возникнуть в любом возрасте (у детей, подростков, взрослых и пожилых людей). Астма не заразна. Однако вирусные респираторные инфекции (например, простуда и грипп) могут вызывать приступы астмы. У детей астма часто связана с аллергией, но астма, которая начинается в зрелом

возрасте, реже является аллергической.

*Когда астма хорошо контролируется, пациенты, страдающие астмой,

могут и должны заниматься спортом.

*Астма поддается лечению с помощью ингаляционных стероидов в низких дозах.

Бронхиальная астма — это заболевание, которое не следует

игнорировать или относиться к нему без должного внимания. Хотя способа окончательного излечения от бронхиальной астмы нет, существующие сегодня виды лечения и профилактические мероприятия, позволяют большинству пациентов вести активную жизнь.

Коронавирусная инфекция особенно опасна для пациентов с хроническими респираторными заболеваниями, в том числе больных астмой. Вирусные заболевания и развитие СОVID-19 могут усугубить симптомы астмы и значительно ухудшить здоровье пациентов.

Важно помнить, что бронхиальная астма — заболевание, которое необходимо постоянно контролировать, важно выявить первопричину приступов и по возможности устранять ее: избегать контакта с аллергенами,

пролечить инфекцию дыхательных путей, скорректировать лечение нестероидными  противовоспалительными препаратами и соблюдать

принципы здорового образа жизни.

 

Самой эффективной профилактикой коронавируса врачи называют вакцинацию и коллективный иммунитет. Чтобы выработать его, нужно привить не меньше 60% взрослого населения страны. Несмотря на то что в Казахстане началась массовая вакцинация, пока рано говорить о масштабном охвате.

Хочу получить прививку против коронавируса. Что делать?

Первое, что важно знать: вакцинация в Казахстане добровольная. Получить прививку можно в нескольких местах:

• поликлинике по месту жительства;
• прививочном пункте без привязки к месту жительства.

Прививочные пункты теперь располагаются ещё и в ТРЦ и на рынках. Но до похода нужно позвонить, уточнить наличие вакцины.

Если желаете получить вакцину в поликлинике, то нужно предварительно записаться:

• через мобильное приложение Damumed: в личном кабинете записаться на приём к участковому врачу и в примечании указать, что цель – получение прививки против КВИ;
• по телефону;
• через сайт электронного правительства.

Как только участковый врач поставит пациента в график вакцинации, будет направлено SMS-уведомление на персональный номер пациента с указанием даты, времени и места вакцинации. Когда придёте за прививкой, при себе необходимо иметь удостоверение личности.

Список поликлиник, медцентров и других организаций, где можно получить прививку против коронавирусной инфекции, размещены на сайтах управлений общественного здоровья. В списке указаны названия медорганизаций, где можно получить прививку, а также прикреплённых к ним прививочных пунктов в ТРЦ, школах и на рынках.

Кому нельзя делать прививку против коронавируса?

Вам откажут в вакцинации, если:

• вам нет 18 лет;
• вы беременная или кормящая женщина;
• у вас медотвод;
• у вас имеется гиперчувствительность к какому-либо компоненту вакцины или вакцины, содержащей аналогичные компоненты;
• у вас температура 37 градусов и выше;
• у вас признаки ОРВИ или вы болели предыдущие две недели;
• у вас острые инфекционные и неинфекционные заболевания.
• у вас имеются тяжёлые аллергические реакции в анамнезе.